De waarden die aan een schakelkast worden gemeten, kunnen variëren naargelang het nachtelijk energieverbruik in uw huis enerzijds en de afstand tot de kast anderzijds. Plaatselijke metingen in een kantoor toonden waarden aan van 0,7 microT aan de kast en 0,047 microT op een afstand van 1 meter. Dit geeft u al een aardig idee van de situatie.
Voor het stopcontact zijn de waarden afhankelijk van het toestel dat u erop aansluit. Verbruikt het veel energie? Is het ’s nachts in gebruik? Hoe ver staat het toestel? Metingen rond wekkerradio’s tonen het belang van afstanden aan, aangezien 30 cm al voldoende is om lage waarden te bereiken.
3. Onze kantoren bevinden zich onder een hoogspanningslijn. Wat zijn de effecten van deze velden van 50 Hz op de menselijke hersenen?
Wat de hersenen betreft, kunnen we u zeggen dat er al tientallen studies werden uitgevoerd over de blootstelling van de mens aan elektrische en magnetische velden met extreem lage frequentie (ELF). Deze vonden allemaal in een laboratoriumomgeving plaats en dit uitsluitend over min of meer korte periodes. Momenteel kunnen daar nog geen conclusies aan worden vastgeknoopt, want de resultaten zijn erg uiteenlopend. Soms stelt men een verbetering van de prestaties vast, dan weer een verslechtering en in andere gevallen kan er geen effect worden vastgesteld. De analyses van de effecten op langere termijn bij de mens gebeuren via epidemiologische studies. Deze geven geen aanwijzingen over een causaal verband, maar geven ons wel een idee van de mate waarin beide fenomenen met elkaar kunnen worden gelinkt. Dit is handig wanneer men bijvoorbeeld de frequentie van een pathologie wil bestuderen in combinatie met één of meerdere pathogene of andere stoffen. Epidemiologische studies alleen kunnen geen duidelijk causaal verband bepalen. Als men een verband vindt tussen een factor en een ziekte, betekent dit niet dat die stof de ziekte heeft veroorzaakt. Als men een oorzakelijk verband met een effect wil aantonen, moet men verschillende criteria controleren.
Helaas kunnen we niet ieder van deze studies gedetailleerd beschrijven. Er bestaan ontelbare verslagen waarin die studies worden opgesomd, geanalyseerd… en het onderzoek staat niet stil. Daar vindt u ook een hele reeks bibliografische referenties in Literatuuroverzicht.
4. Ik heb een dochter van 16 jaar die sinds meer dan een jaar klachten over rugpijn heeft. Wij hebben alle mogelijke medische onderzoeken laten uitvoeren en niets lijkt deze pijn te verklaren. Wij wonen op ongeveer op 50 meter van een hoogspanningslijn. Kan dit dergelijke symptomen veroorzaken?
In de laatste 25 jaar werden vele onderzoeken uitgevoerd om de effecten van magnetische velden in de buurt van hoogspanningslijnen te onderzoeken. Tot dusver heeft geen enkele uitgevoerde studie met zekerheid het optreden van ziekten of bijwerkingen kunnen bevestigen.
In verband met spier- of gewrichtspijn hebben de resultaten van de studies niets aan het licht gebracht. Wij kunnen dus zeggen dat de klachten van uw dochter geen verband houden met de aanwezigheid van de hoogspanningslijn.
5. Wij zijn enkele maanden geleden verhuisd en wij hebben ontdekt dat door onze tuin een lijn van 20 000 V loopt, evenals een lijn van 220/380 V. Volgens de plannen die wij ons hebben aangeschaft, zouden deze leidingen op 1,5 m diepte lopen en op ongeveer op 1,5 m van de woning. Deze lijnen lopen naar een transformator die zich op ongeveer 25 m van onze woning bevindt. Leidt dit tot belangrijke elektromagnetische velden? Ik maak mij veel zorgen voor mijn kinderen door wat ik op internet heb kunnen lezen.
De eerste vraag die u zich moet stellen is het bepalen van uw blootstellingsniveau. Daartoe moet u op de eerste plaats de sterkte kennen van de velden waaraan u bent blootgesteld. Wij raden u aan contact op te nemen met een erkend organisme om metingen van het veld op 50 Hz uit te voeren.
Magnetische velden gaan doorheen muren terwijl gebouwen en andere obstakels een afscherming vormen tegen elektrische velden, die in uw woning dus veel lager zijn.
Wij nodigen u uit, als u dit nog niet gedaan hebt, om onze gezondheidsmodule over elektromagnetische velden te bezoeken, die het probleem nader kan toelichten: Problematiek van gezondheid risico’s.
Wij kunnen hier nog aan toevoegen dat als ooit een causaal verband zou worden aangetoond (wat nog niet het geval is) volgens recente ramingen het percentage leukemie bij kinderen als gevolg van magnetische velden op de frequentie van het distributienet, 1 tot 4 % zou bedragen [Kheifets et al., 2006] . wat betekent dat 96 tot 99% van de gevallen van leukemie toe te schrijven zouden zijn aan andere oorzaken. Het gevaar voor leukemie wordt als 1/10.000 (in plaats van 1/20.000) geraamd bij blootstelling aan magnetische velden op 50 Hz hoger dan gemiddeld 0,4 µT gedurende 24 uur, in de hypothese van een causaal verband.
Wij raden u aan een evaluatie van uw blootstelling af te wachten alvorens u overmatige zorgen te maken en de situatie in het licht van deze metingen en van uw perceptie van de risico’s opnieuw te evalueren.
6. Mijn ouders wonen sinds 50 jaar onder hoogspanningslijnen dichtbij een transformator (EDF, Frankrijk). Mijn moeder lijdt reeds een hele tijd aan cardiale en neurologische problemen. Ik zou willen weten of deze pathologieën verband kunnen houden met elektrische en magnetische velden. Kunt u mij artsen aanbevelen die “gespecialiseerd” zijn op dit gebied?
Om te zoeken naar gespecialiseerde artsen in Frankrijk, raden wij u aan contact op te nemen met René de Sèze die bij INERIS de invloed van elektromagnetische velden op de gezondheid onderzoekt: rene.de-seze@ineris.fr
(site INERIS: http://toxi.ineris.fr/activites/neurotoxicologie/norme_electromagnetique.php)
U kunt ook contact opnemen met Martine Souques (martine.souques@edf.fr), arts bij EDF, die studies over de effecten van velden op cardiovasculair niveau heeft gepubliceerd. Zij zal u zeker een geïnformeerd advies kunnen geven.
7. Ik woon niet ver van een elektrische transformator en ik zou willen weten of er een risico is voor negatieve effecten op de gezondheid, met name bij kinderen.
De metingen uitgevoerd door het BBEMG tonen aan dat het residuele veld afkomstig van de transformator snel daalt tot de waarde van de initiële omgeving (velden lager dan 0,4 microTesla vanaf een afstand van 5 meter bij de maximale stroomdoorgang).
Ten aanzien van de risico’s als gevolg van een residentiële blootstelling aan elektrische en magnetische velden met de netfrequentie (50 Hz), wijzen epidemiologische studies over het algemeen op de mogelijkheid van een gering risico voor leukemie bij kinderen blootgesteld aan magnetische velden met een gemiddelde hoger dan 0,4 microTesla. Dit is een gemiddelde over 24 uur. Dit risico kon evenwel niet aangetoond worden in laboratoriumstudies met dieren die hun gehele leven waren blootgesteld. Tot dusver werd geen enkel werkingsmechanisme aangetoond.
Voor meer informaties over de gezondheidsaspecten van de blootstelling aan magnetische velden met de netfrequentie, nodigen wij u uit op het geleide bezoek op onze site, en meer bepaald op het volgende adres: Problematiek van gezondheid risico’s.
8. Ik slaap al enkele jaren op een watermatras. Kunt u mij zeggen of dit schadelijke gevolgen kan hebben voor mijn gezondheid?
Over de gevolgen van dit soort voorzieningen op de gezondheid bestaat er nog heel wat onzekerheid. Algemeen gesteld kunnen we wel zeggen dat de epidemiologische studies een laag risico op leukemie aanduiden bij kinderen die aan magnetische velden van gemiddeld meer dan 0,4 µT worden blootgesteld, wat de risico’s betreft die verband houden met de blootstelling thuis aan elektrische en magnetische velden met de frequentie van het net (50 Hz). Dit risico kon tijdens laboratoriumtests echter niet worden aangetoond bij dieren die levenslang aan deze velden worden blootgesteld. Tot op de dag van vandaag kon er geen enkel werkingsmechanisme worden aangetoond.
We wijzen in dit verband ook nog op het vermeende risico op borstkanker ten gevolge van de blootstelling aan velden met een industriële frequentie, zoals die door elektrisch verwarmde dekens worden uitgestraald. Verschillende studies hebben intussen al aangetoond dat er geen zichtbare stijging van het aantal borstkankergevallen kan worden vastgesteld bij vrouwen die aan deze velden worden blootgesteld.
Nog meer informatie is beschikbaar op onze pagina Om te lezen.
In uw geval is het van belang om te weten aan welke intensiteiten uw watermatrassysteem u blootstelt. Gilbert Decat heeft onlangs nog metingen uitgevoerd op een systeem en stelde daarbij vast dat de blootstellingswaarden relatief laag waren (minder dan 0,15 µT; zie hieronder). Aarzel niet om contact met hem op te nemen als u meer informatie wenst over deze metingen.
